In de letselschadepraktijk zien wij veel slachtoffers van ongevallen in het openbaar vervoer. Mensen komen tijdens het in- of uitstappen klem te zitten tussen sluitende deuren of glijden uit over natte afstapjes; het gebeurt vaker dan u denkt. Aansprakelijkheid wordt in dergelijke zaken helaas lang niet altijd erkend. Hoe komt dat en is dit altijd terecht? Welke verantwoordelijkheden heeft de openbaar vervoerder als het gaat om de veiligheid van zijn passagiers? Waar kun je als passagier zelf op letten om ongevallen te voorkomen?
Verantwoordelijkheden van het OV
In de Wet Personenvervoer is de verplichting vastgelegd tot ‘veilig vervoer’. In beginsel is het OV dus aansprakelijk als er een ongeluk gebeurt tijdens de rit. Deze aansprakelijkheid komt te vervallen als de vervoerder overmacht kan aantonen. Daarvan is sprake als zich een situatie voordoet waardoor het ongeval niet was te voorkomen, ondanks het treffen van verschillende voorzorgsmaatregelen.
Daarnaast is de bescherming van ouderen en minder validen van groot belang. De bestuurder moet deze doelgroep extra tijd geven om in- en uit het voertuig te stappen en indien nodig hierbij begeleiding aanbieden. Het OV moet immers voor iedereen toegankelijk zijn. De zorgplicht van vervoerders reikt op dit punt dus ver. Om hieraan invulling te geven maakte de NS onlangs bekend in- en uitstaphulp te gaan aanbieden op ruim honderd treinstations.
Een overmachtssituatie
De rechtbank Den Haag (ECLI:NL:RBDHA:2017:16607) oordeelde dat er geen aansprakelijkheid was nadat een vrouw viel in de tram en ernstig beenletsel opliep. Betrokkene reisde met een tram van HTM naar Leidschendam. Toen zij wilde uitstappen, is zij van een afstap in de tram gevallen. De vloer van de tram was vochtig vanwege regenval die dag.
De aansprakelijkheid wordt niet erkend, omdat de vrouw zich heeft ‘verstapt’. Ingelopen regenwater kan volgens de rechter niet worden gezien als een fout van de trambestuurder. Betrokkene had hier zelf bedacht op moeten zijn. Daarnaast zaten er gele strips op het afstapje, die duiden op eventueel gevaar. Ook het argument van de vrouw dat de trambestuurder een noodstop maakte houdt geen stand, omdat dit uit de camerabeelden niet is gebleken.
Waar kunt u zelf op letten?
Het is een cliché, maar wel waar: wees zelf goed bedacht op risico’s en probeer voorzichtig te zijn bij het in- en uitstappen. Let daarbij op afstapjes en gladheid door regenval. Blijf verder altijd zitten tot het voertuig stilstaat. Als u hulp nodig heeft met het in- of uitstappen, moet de vervoerder deze hulp aan u verlenen. Reizen moet uiteindelijk voor iedereen vrijheid opleveren, in plaats van beperkingen.