OPS
Organopsychosyndroom is een aandoening die kan ontstaan door blootstelling aan oplosmiddelen die gebruikt werden in de schildersbranche, woninginrichting, grafische industrie, autoschadeherstelbedrijven en de bouw- en timmerindustrie. Door overheidsvoorschriften komt de hoge blootstelling op dit moment niet meer systematisch voor.De gevolgen van OPS zijn bijzonder ernstig. De klachten van de slachtoffers variëren van concentratie- en geheugenproblemen tot uitval van spierfuncties en gewrichtsklachten tot aan vroegtijdige dementie.
Het vaststellen van OPS is niet eenvoudig en wordt uitgevoerd door een team van deskundigen van verschillende disciplines, een zogenaamd Solvent Team. Op dit moment is er in Nederland nog maar één team actief, aan de universiteit van Amsterdam.
OPS is een slopende ziekte met een enorme impact op slachtoffers en gezinsleden. De regering heeft besloten slachtoffers van OPS een vergoeding toe te kennen van € 20.730,-. Een vergelijkbare regeling als die voor slachtoffers van mesothelioom als gevolg van asbestblootstelling. OPS staat ook wel bekend als de schildersziekte en wordt veroorzaakt door blootstelling aan oplosmiddelen. Wanneer de regeling in werking treedt, is op dit moment nog niet duidelijk.
Slachtoffers hebben vaak een lange weg met veel onzekerheid afgelegd voordat de diagnose wordt gesteld. De regeling zorgt er voor dat een slachtoffer vervolgens niet ook nog eens een lange en onzekere procedure hoeft te voeren om zijn/haar schade vergoed te krijgen. Dat neemt niet weg dat de hoogte van de schadevergoeding in veel gevallen beperkt is ten opzichte van de ingrijpende gevolgen van het letsel op het persoonlijk leven van het slachtoffer en zijn of haar gezin.
Werkgevers aansprakelijk?
Het is bijzonder dat de overheid in zo’n eenmalige tegemoetkoming voorziet. De werkgever zou eigenlijk aansprakelijk gesteld moeten worden voor het letsel. Deze werkgevers hadden op grond van de destijds bestaande wetenschappelijke inzichten kunnen weten dat de hoge blootstelling aan de oplosmiddelen het risico van gezondheidsklachten opleverde.
Het aansprakelijk stellen van de werkgevers is niet zo eenvoudig als het lijkt. Het duurt vaak jaren voordat de diagnose OPS wordt gesteld. Een zaak kan dan verjaard zijn of de werkgever bestaat niet meer. Daarnaast is een procedure voor slachtoffers enorm belastend.
Criteria voor vergoeding
Om voor de vergoeding in aanmerking te komen, geldt een aantal voorwaarden. Het slachtoffer moet in Nederland in loondienst hebben gewerkt en een diagnose van een Solvent Team is vereist. Verder mag er geen vergoeding van de schade door de werkgever zijn geweest die het normbedrag overschrijdt. Tot slot moet de aanvraag binnen een halfjaar worden ingediend nadat de regeling officieel in werking is getreden.
Het blijft voor slachtoffers in theorie wel mogelijk om een aansprakelijke partij verantwoordelijk te houden voor de schade. In zo’n scenario zal de uitkering van de overheid verrekend worden met de schadevergoeding. Slachtoffers kunnen daarnaast worden verplicht om mee te werken aan een bemiddelingstraject bij het verhaal van hun schade.
De regeling van de overheid is een stap in de goede richting voor de slachtoffers, maar zal in veel gevallen dus niet de gehele schade dekken. Vaak is sprake van complete arbeidsongeschiktheid en blijvende gezondheidsbeperkingen.