Het komt regelmatig voor dat een persoon door een opstaande stoeptegel ten val komt. Is er in zo’n situatie een partij die aansprakelijk gesteld kan worden en zo ja wie?
Juridisch kader
Op basis van de wet heeft de gemeente als wegbeheerder de verplichting zorg te dragen voor de kwaliteit en staat van wegen. Zij moet ervoor zorgen dat de wegen binnen haar gebied in een goede staat verkeren.[1] De gemeente kan dus verantwoordelijk worden gehouden indien zij niet aan deze zorgplicht heeft voldaan.
Het is echter de vraag of letsel door een opstaande stoeptegel ook automatisch zorgt voor aansprakelijkheid aan de kant van de gemeente. Daarop is het antwoord nee, niet automatisch. Of er aansprakelijkheid is aan de kant van de gemeente hangt af van de omstandigheden van het ongeval. Aan de hand van jurisprudentie wordt dit nader toegelicht.
Jurisprudentie
Voor aansprakelijkheid op basis van artikel 6:174 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek is beslissend of de opstal, in bovengenoemd voorbeeld het trottoir, voldeed aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mocht stellen.[2] Daarbij zal gekeken moeten worden of het trottoir met het oog op voorkoming van gevaar voor personen deugdelijk is. Hoe groot is de kans op verwezenlijking van het gevaar en welke onderhouds- en veiligheidsmaatregelen mogelijkerwijze redelijkerwijs te vergen zijn, is dan van belang.[3]
Aansprakelijkheid is dus pas aan de orde als schade is ontstaan doordat het trottoir niet voldoet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen en daardoor een gevaar oplevert.
De zorgplicht van de gemeente gaat niet zover dat de gemeente de veiligheid van de weggebruikers moet garanderen. Weggebruikers moeten rekening te houden met het feit dat wegen niet altijd in perfecte staat verkeren wat betreft de stroefheid en gelijkmatigheid van het wegdek.[4] Van een trottoir kan dus niet verwacht worden dat deze altijd helemaal egaal is. De rechter geeft echter wel aan dat voetgangers ook niet bedacht hoeven te zijn op grote hoogteverschillen.[5]
Om tot een oordeel te komen of een hoogteverschil in de desbetreffende zaak tot aansprakelijkheid leidt, zoeken rechters veelal aansluiting bij het Handboek Visuele Inspectie voor Wegbeheerders van het CROW. Het CROW houdt zich bezig met het verwezenlijken van een goede infrastructuur, de openbare ruimte, het verkeer en vervoer.[6] In het handboek van het CROW wordt een hoogteverschil van 3 centimeter of meer gezien als ‘ernstig’. Als het hoogteverschil tussen stoeptegels minder dan 3 centimeter is, dan wordt dit in de jurisprudentie vaak gezien als een acceptabele oneffenheid van het wegdek en zal aansprakelijkheid worden afgewezen.[7]
Conclusie
Indien er schade is ontstaan door een opstaande stoeptegel, dan kan de gemeente daarvoor aansprakelijk worden gehouden. Of de aansprakelijkheid daadwerkelijk zal worden toegekend zal afhangen van de omstandigheden van het geval. Rechters lijken in hun overweging zwaar te wegen aan het Handboek van het CROW, waarin een hoogteverschil van 3 centimeter wordt gekwalificeerd als ‘ernstig’. Een hoogteverschil onder deze 3 centimeter zal vaak beoordeeld worden als een acceptabele oneffenheid, waardoor aansprakelijkheid wordt afgewezen.
Heeft u letsel opgelopen door een opstaande stoeptegel? Laat u informeren door de experts van Letselschade.com.
[1] Zie hiervoor artikel 6:174 lid 2 BW jo. artikel 16 Wegenwet.
[2] Zie bijvoorbeeld HR 15 juni 2001, ECLI:NL:HR:2001:AB2149, NJ 2002/336 en HR 20 oktober 2000, ECLI:NL:HR:2000:AA7686, NJ 2000/700.
[3] Zie hiervoor HR 17 december 2010, ECLI:NL:HR:2010:BN6236, r.o. 4.4.4.
[4] Zie hiervoor PG Boek 6, Inv. P. 1394.
[5] Zie hiervoor Rb. Noord-Holland 28 maart 2019, ECLI:NL:RBNHO:2018:2340, r.o. 4.6.
[6] Zie hiervoor https://www.crow.nl/over-crow/crow. Geraadpleegd op 22 maart 2021.
[7] Zie bijvoorbeeld Rb. Noord-Holland 28 maart 2019, ECLI:NL:RBNHO:2018:2340, r.o. 4.6 en Rb. Midden-Nederland 22 oktober 2014, ECLI:NL:RBMNE:2014:6749, r.o. 4.4.